گزارشي از توقيت ها در گستره تاريخ
احمد رنجبري حيدرباغي
از جمله آسيب هاي جدي جامعه مهدوي، تعيين وقت براي ظهور حضرت مهدي(ع) است. در منابع مهدوي روايات متعددي درباره نكوهش تعيين وقت براي زمان ظهور امام مهدي(ع) وجود دارد. به رغم اين روايات و لحن شديد آن ها، برخي از توقيت ها در منابع يافت مي شود. در مقاله حاضر، پس از مفهوم شناسي توقيت، آثار مخطوط مرتبط با اين موضوع مورد توصيف قرار گرفته و گزارشي از تعيين كنندگان وقت ظهور و تاريخ هاي بيان شده تهيه شده است.
در ميان اين وقت گزاران، اشخاصي چون محيي الدين عربي، صدرالدين قونوي، خواجه نصير طوسي، شاه نعمت الله ولي، علامه مجلسي، ابن حجر هيتمي، جلال الدين سيوطي و… ديده مي شوند. از آثار مهم در گزارش اين توقيت ها مي توان به جواهر القوانين اشاره كرد و چندين كتاب از جهان معاصر عرب نيز گزارش شده است. بخشي از نوشتار نيز به مستندات توقيت كنندگان (احاديث، علوم غريبه، كشف و شهود و اشعار) اختصاص دارد. حديث ابولبيد از امام باقر(ع) از مهم ترين دستاويزهاي موقتين در ميان شيعيان و احاديث مربوط به پايان جهان و هزاره گرايانه بن مايه توقيت ها در بين برخي از اهل سنت است. بخش ديگري از اين نوشتار نيز به انگيزه توقيت كنندگان و مواجهه بزرگان با توقيت ها اختصاص دارد. از آن جا كه مستندات تعيين كنندگان زمان ظهور، متقن و يقين آور نيستند، نمي توان به توقيت ها اعتماد كرد. در اين ميان نبايد از آثار مخرب توقيت در دين گريزي و القاي نااميدي و تخريب انديشه والاي مهدويت غافل بود.
